Hoe weet men of een minderjarige bekwaam is?

Volgens het Belgische Burgerlijke Wetboek zijn minderjarigen in principe algemeen handelingsonbekwaam tot ze meerderjarig (=18 jaar) worden.

Een persoon (minder- of meerderjarig) is in principe juridisch bekwaam wanneer:

1. deze persoon voldoende kan inschatten wat in zijn belang is EN
2. deze persoon voldoende de gevolgen van zijn daden/beslissingen kan inschatten.

Volgens de Belgische wetgever zijn personen hiertoe pas in het algemeen in staat van zodra ze 18 worden. Vandaar dat de meerderjarigheidsgrens in België op 18 jaar ligt.

De laatste jaren wordt het feit dat alle minderjarigen volledig onbekwaam zouden zijn, steeds meer in twijfel getrokken. Ondertussen voorziet specifieke regelgeving dat ook minderjarigen in bepaalde situaties bekwaam zijn om zelfstandig beslissingen te nemen:

1. De Wet Patiëntenrechten stelt dat wilsbekwame minderjarigen zelfstandig hun patiëntenrechten kunnen uitoefenen. Het is de betrokken beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg die hier moet inschatten of hij te maken heeft met een wilsbekwame minderjarige patiënt of niet.
2. Het Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp vermoedt dat minderjarigen vanaf 12 jaar bekwaam zijn om alle rechten uit dit decreet uit te oefenen. De betrokken hulpverleners kunnen hier wel van afwijken (na dialoog met minderjarige en ouders) indien ze dit motiveren in hun dossier. Het zijn dus de hulpverleners die hier in laatste instantie beoordelen of het vermoeden dat het DRM invoert, klopt voor een individuele minderjarige cliënt.

CONCLUSIE:

Volgens het Belgische Burgerlijke Wetboek zijn minderjarigen in principe algemeen handelingsonbekwaam tot ze meerderjarig (=18) worden.

Op deze algemene regeling kunnen uitzonderingen voorzien worden door andere specifieke regelgeving. Indien dit het geval is, zal de minderjarige bekwaam worden geacht vanaf een bepaalde leeftijd (indien de regelgeving dit zo voorziet), of wanneer diegene die de bekwaamheid moet inschatten van een individuele minderjarige van mening is dat de minderjarige wel degelijk voldoende matuur en wilsbekwaam is om bepaalde beslissingen te nemen of bepaalde rechten uit te oefenen omdat hij:

1. voldoende kan inschatten wat in zijn belang is EN
2. voldoende de gevolgen van zijn daden/beslissingen kan inschatten.